بررسی دلایل توقف نمادها در بازار بورس

بررسی دلایل توقف نمادها در بازار بورس

به نام او که جان را فکرت آموخت

با سلام خدمت همه شما عزیزان. در این جلسه از آموزش بورس از صفر قصد داریم در ادامه جلسه قبلی آموزشی که در ارتباط با ساز و کار عرضه و تقاضا در بازار بورس با هم گفتگو کردیم، عواملی که موجب توقف نمادهای بورسی در بازار می گردد را مورد بررسی قرار دهیم ولی قبل از پرداختن به این موضوع، لازم است گذری بر مفاهیمی از جمله نحوه اطلاع رسانی توقف و بازگشایی سهم ها و یا وضعیتهای معاملاتی سهم های موجود در بازار بورس داشته باشیم.

نکته آموزشی امروز از وارن بافت است که می گوید: “من به شما می‌گویم چگونه ثروتمند شوید. درها را ببندید، وقتی همه حریص هستند، ترسان باشید و وقتی همه ترسیده‌اند شما حریص شوید”. به این معنی که  زمانی که بازار نزولی است در آن سرمایه‌گذاری کنید و از بازاری که مدت زیادی در حال رشد و صعود بوده خارج شوید.

توقف نمادها در بازار بورس

نحوه اطلاع رسانی توقف و بازگشایی نماد سهم

حتما برای شما عزیزان این سوال مطرح شده که به طور کلی، از چه طریقی میتوانیم متوجه شویم که نماد یک سهم قرار است متوقف شود و یا آماده بازگشایی استو علت این توقف چیست؟

در این ارتباط باید این را بدانیم که سهامداران با مراجعه به اطلاعیه‌های قسمت پیام ناظر در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران tsetmc.com، می‌توانند از دلیل بسته شدن و توقف معاملات سهم  و یا بازگشایی سهم مطلع شوند.

توقف نمادها در بازار بورس

همچنین این اطلاعات در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران در صفحه اختصاصی سهم مورد نظر در سربرگ پیام ناظر نیز منتشر می‌شود. 

توقف نمادها در بازار بورس

حال قبل از آنکه با هم به سراغ بررسی دلایل توقف نماد شرکتها در بورس برویم باید بدانیم که سهام موجود در بازار بورس، می توانند وضعیتهای معاملاتی مختلفی را از نظر مجاز به معامله بودن یا نبودن تجربه کند.

وضعیت مختلف نمادهای شرکتهای فعال در بازار بورس و فرابورس:

توقف نمادها در بازار بورس

تمامی نمادهایی که در بازار بورس اوراق بهادار ایران یا بازار فرابورس مورد داد و ستد قرار میگیرند؛ دارای یکی از چهار وضعیت زیر هستند: 

1- مجاز: سهامی که در حالت مجاز باشد یعنی سهم در وضعیت عادی قرار دارد و اجازه خرید و فروش در تایم بازار بورس و فرابورس وجود دارد. 

2- مجاز-محفوظ: اگر نماد سهمی به هر دلیلی بسته باشد و بخواهد بازگشایی شود؛ قبل از بازگشایی نماد سهم در این وضعیت قرار می‌گیرد.

نکته مهمی که در این حالت وجود دارد این است که کشف قیمت سهم قبل از بازگشایی در این مرحله صورت می گیرد. دراین حالت ارسال سفارشات در نماد مورد نظر انجام می‌شود ولی هیچ معامله ای صورت نمی گیرد. 

3- ممنوع: زمانی که نماد یک سهم در حالت ممنوع قرار می گیرد یعنی اینکه معاملات سهم قابل انجام نمی‌ باشد و  اصطلاحاً نماد سهم بسته است.

همچنین این حالت زمانی رخ میدهد که یک سهم آماده بازگشایی باشد و کشف قیمت در آن صورت گرفته باشد. بعد از کشف قیمت، نماد سهم مدت کوتاهی در این وضعیت قرار می‌گیرد و سپس توسط ناظر بازار با مجاز شدن سهم معاملات انجام می‌شود.

4- ممنوع-متوقف: در این حالت نیز مانند حالت قبل، امکان معامله بر روی سهم وجود ندارد و تا اطلاع ثانوی که معمولا بیش تر از یک روز کاری است نماد سهم بسته و متوقف می ماند.

**حال باید بگوییم که تفاوت اصلی حالت ممنوع و ممنوع-متوقف در این است که در حالت ممنوع یک حالت توقف موقتی است و نماد سهم به زودی باز می‌شود اما در حالت ممنوع-متوفف نماد سهم کاملا بسته است و انجام معاملات بر روی آن نماد تا اطلاع ثانوی امکان پذیر نخواهد بود.

در ادامه این بحث لازم است به این مطلب اشاره کنیم که حالتهای مذکور در بالا با جستجو هر نماد در سایت tsetmc.com و نگاهی به سطر وضعیت نماد قابل مشاهده است.

توقف نمادها در بازار بورس

توقف نمادها در بازار بورس

توقف نماد معاملاتی سهم با قابلیت نقد شوندگی سهام رابطه مستقیم دارد و ریسک نقد شوندگی سهام، با طولانی شدن زمان توقف و بسته بودن نماد معاملاتی یک سهم افزایش می‌یابد.

دلایل توقف و بسته شدن نماد شرکتها در بورس و فرابورس

توقف نمادها در بازار بورس

به طور کلی 5 دلیل مهم و اصلی برای توقف نماد شرکتها در بورس و فرابورس وجود دارد.

دلایل دیگری نیز وجود دارد که ممکن است باعث بسته شدن نماد سهام در بورس شود، اما به علت متداول نبودن و اینکه به‌ ندرت اتفاق می‌افتد فعلا از نام بردن همه آن‌ها اجتناب می‌کنیم. 

۱- متوقف شدن به علت برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه:

مجمع عمومی عادی سالیانه، مجمعی است که هر شرکت فعال در بازار بورس موظف است هر ساله به منظور تصویب صورت‌های مالی و تقسیم سود نقدی بین سهامداران تشکیل دهد. در ضمن شرکتها برای برگزاری این مجامع تا 4 ماه پس از پایان سال مالی فرصت دارند. 

نماد سهام شرکتها ۲ روز کاری قبل از برگزاری مجمع بسته خواهد شد و ممکن است نماد سهم حداکثر تا ۵ روز کاری بعد از مجمع عمومی بسته باشد.

در ارتباط با بازگشایی سهم نیز همانظور که در جلسه قبل نیز اشاره کردیم، بازگشایی نماد سهم به صورت کشف قیمت و بدون محدودیت دامنه نوسان انجام خواهد شد.

2- متوقف شدن به علت برگزاری مجمع عمومی فوق‌العاده:

برگزاری مجمع عمومی فوق‌العاده در شرکتها می تواند به دلایل متفاوتی همچون افزایش یا کاهش سرمایه باشد.

نماد سهمی که برای برگزاری مجمع عمومی فوق العاده آماده می شود، ۲ روز کاری قبل از برگزاری مجمع متوقف می‌شود و حداکثر تا ۵ روز کاری پس از مجمع بازگشایی می‌شود.

اگر موضوع مجمع عمومی فوق‌العاده افزایش سرمایه باشد، نماد سهم در زمان کشف قیمت بدون محدودیت دامنه نوسان بازگشایی خواهد شد. در غیر این صورت بازگشایی سهم و کشف قیمت با محدودیت دامنه نوسان و بر اساس نظر و تایید ناظر بازار خواهد بود.

3- متوقف شدن به علت نوسان قیمت پایانی یک سهم بیش از ۲۰ درصد:

اگر  طی ۵ روز کاری متوالی، قیمت پایانی یک سهم بیش از ۲۰ درصد نوسان مثبت یا منفی داشته باشد، نماد سهم در بورس متوقف و بسته می‌شود. 

در این حالت نماد سهم به مدت زمان ۶۰ دقیقه، در وضعیت سفارش گیری قرار می گیرد و سپس معاملات سهم از سر گرفته می‌شود. طبق قانون جدید سازمان بورس افشای اطلاعیه شفاف سازی در خصوص نوسان قیمت سهم توسط ناشر اختیاری است.

4- متوقف شدن به علت نوسان قیمت پایانی یک سهم بیش از 50 درصد:

اگر  طی ۱۵ روز کاری متوالی، قیمت پایانی یک سهم بیش از ۵۰ درصد نوسان در جهت مثبت یا منفی داشته باشد معاملات سهم متوقف می‌شود.

در این حالت شرکت ملزم به برگزاری یک کنفرانس اطلاع رسانی از طریق سایت کدال است. در صورت اطلاع رسانی شفاف نماد سهم حداکثر ۲ روز کاری بعد از توقف با محدودیت دامنه نوسان کشف قیمت و بازگشایی می‌شود.

توقف نمادها در بازار بورس

5-متوقف شدن به علت افشای اطلاعات با اهمیت:

اگر شرکتی قصد افشای اطلاعات با اهمیتی به صورت اطلاعیه‌ای در سایت کدال داشته باشد، نماد آن بسته و معاملات آن متوقف می‌شود.

این اطلاعات با اهمیت می تواند در دو دسته اطلاعات با اهمیت گروه (الف) یا (ب) جا گیرند که بازگشایی سهم با توجه به این که اطلاعات با اهمیت از گروه (الف) یا گروه (ب) باشد، متفاوت است.

در ادامه برای تکمیل بودن این بحث، ما تنها به  برخی از اطلاعات با اهمیت گروه (الف) یا (ب) اشاره می کنیم:

برخی از اطلاعات با اهمیت گروه (الف) شامل:

• تعلیق یا توقف تمام یا بخشی از فعالیت شرکت
• شروع مجدد فعالیت متوقف یا تعلیق شده
• بهره برداری از طرح ها و پروژه های جدید
• اعلام ورشکستگی شرکت
• نتایج برگزاری مناقصه یا مزایده
• تحصیل یا واگذاری سهام شرکت دیگر 
• تغییر در ترکیب سهامداران عمده
• تعدیلات سنواتی

برخی از اطلاعات با اهمیت گروه (ب) شامل:

• برگزاری مناقصه یا مزایده
•  شرکت در مناقصه یا مزایده
• پذیرش تعهدات جدید یا اتمام تعهدات قبلی
• تغییرات در ترکیب تولید یا فروش محصولات
• تغییر وضعیت مشتریان یا عرضه‌کنندگان عمده شرکت
• پیشنهاد پرداخت سود یا تغییر سیاست تقسیم سود
• تغییر حسابرس
• تصمیم هیئت مدیره برای بازخرید سهم یا فروش سهام خزانه

تفاوت بازگشایی نماد سهم، پس از افشای اطلاعات بااهمیت در گروه (الف) و (ب) در این است که در صورتی که افشای اطلاعات از گروه (الف) باشد، بازگشایی نماد سهم در روز کاری بعد با کشف قیمت بدون محدودیت دامنه نوسان اتفاق خواهد افتاد.

اگر افشای اطلاعات بااهمیت از گروه (ب) باشد بازگشایی نماد سهم در همان روز و یا حداکثر در روز کاری بعد با محدودیت دامنه نوسان کشف قیمت انجام می گیرد.

اصطلاحات بورسی که باید دانست