همه چیز درباره حق تقدم سهام

حق تقدم سهام در بورس یکی از المان‌های مهم برای افرادی است که می‌خواهند در بازار بورس به مال‌ومنالی برسند و سود ببرند. در این مقاله به برسی همه‌چیز در مورد این  خواهیم پرداخت. البته در ابتدا نیاز است بدانید حق تقدم در بازار سهام به چه معنی است.

حق تقدم سهام چیست؟

زمان خرید بورس مهم است که بتوانید اولین نفر باشید. به این شکل است که می‌توانید خرید بیشتری انجام دهید و شرکت‌های بهتری نسیب شما می‌شود. از این جهت این مفهوم باید برای سرمایه‌داران جا افتاده باشد تا بتوانند بهترین استفاده را از آن ببرند.

حق تقدم در سهام به این معنی است که در جلسه سالانه شرکتی که بخشی از سهام آن را خریداری کرده‌اید؛ اکنون نیز شرکت در حال سوددهی است؛ شما نسبت به دیگر سرمایه‌گذارانی که به‌تازگی می‌خواهند سرمایه آن شرکت را بخرند؛ از اولویت برخوردار هستید. به این معنی که شما می‌توانید سهام باقی‌مانده را بخرید و سود بیشتری ببرید. به این اولویت، حق تقدم در بازار سهام گفته می‌شود. 

در هر شرکتی که براساس میزان سهام اداره می‌شود؛ هر سال یک جلسه میان سهام‌داران برگزار می‌شود. این جلسه به‌منظور افزایش سرمایه شرکت برگزار می‌شود. در این جلسه سرمایه‌داران به بحث می‌پردازند و آنجاست که می‌توان سهام بیشتری خریداری کرد. البته در صورتی که شرکت شما در حال سوددهی است می‌توان به این افزایش سهام امیدوار بود.

البته باید بدانید که تنها به افراد خاصی می‌توانند از این حق استفاده کنند. اولین شرط برای استفاده از این حق، این است که قبل از بسته شدن سامانه نماد سهام خود را خریداری کرده باشید. به طور کلی می‌توان گفت در این مورد زمان از اهمیت بسیاری برخوردار است.

یک مثال کوچک

فرض کنید در یک شرکت سهام‌دار هستید. این شرکت به منظور بهبود کار خود، تصمیم گرفته سرمایه شرکت 40 درصد افزایش پیدا کند. قیمت اسمی هر سهم در بازار بورس ایران، 2000 ریال یا همان 200 تومان است؛ شرکت باید به میزانی که نیاز به افزایش سرمایه دارد؛ سهام 200 تومانی در بازار منتشر کند.

مثلاً اگر 20 درصد از سرمایه شرکت برابر با 4۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال باشد؛ آن شرکت بر اساس قانون تابلو بورس تهران و بازار بورس ایران موظف است 4۰۰,۰۰۰,۰۰۰ برگ سهام اسمی منتشر کند. البته باید بگوییم حق تقدم در این مورد با سرمایه‌گذارانی است که قبلاً در این شرکت سهام داشته‌اند.

اگر بخواهیم مثال بالا را با علم ریاضی بیان کنیم؛ به این شکل می‌شود: ( ۲۰۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ / ۱۰۰۰= ۲۰۰,۰۰۰,۰۰۰)

حق تقدم سهام و افزایش سرمایه

سهام‌دار چقدر می‌تواند از حق تقدم سهام استفاده کند؟

یک سهام‌دار که قبلاً در شرکت سرمایه‌گذاری کرده است به میزانی که سهام خودش و درصد افزایش سرمایه شرکت اجازه می‌دهد می‌تواند خرید کند. به این شکل که هرقدر میزان سهام آنها در شرکت بیشتر باشد؛ از حق تقدم سهام بیشتری برخوردار هستند و می‌توانند آن را استفاده کنند.

حتماً شما هم می‌پرسید این حق تقدم چرا تا این اندازه برای سرمایه‌گذاران جذابیت دارد. در واقع می‌توان گفت هر چیزی که سود در پی داشته باشد؛ برای سرمایه‌گذاران جذاب خواهد بود.

این جذابیت از تفاوت میان سهام اسمی و سهام بازار سرچشمه می‌گیرد. این تفاوت سهام حتی می‌تواند به‌اندازه خود سهام اسمی برای شما سودآور باشد.

یک مثال کوچک

برای مثال فرض کنید شما 1000 عدد برگ سهمی سهام شرکت داشته باشید و این شرکت می‌خواهد 20 درصد افزایش سرمایه داشته باشد. در این حالت بهتر است شما از حق خرید سهام خود استفاده کنید. در این مثال شما می‌توانید 200 سهم جدید خریداری کنید.  

اگر بخواهیم به کمک علم ریاضی این مسئله را نشان دهیم به این شکل می‌شود: (۲۰۰=۲۰%×۱۰۰۰)

قیمت این سهام‌های اسمی در این شرکت چیزی در حدود هر سهم 100 تومان است. اما در بازار این سهام ممکن است تا 300 تومان خریدوفروش شود. بنابراین می‌توان گفت هر برگ سهام اسمی که شما خریداری می‌کنید می‌تواند برای شما 200 تومان سود داشته باشد.

سهام‌داران چگونه از تصمیم افزایش سرمایه شرکت مطلع می‌شوند؟

اولین گام تصویب افزایش سرمایه است که توسط شرکت در یک جلسه جداگانه انجام می‌شود. در گام بعدی این تصمیم در روزنامه رسمی شرکت چاپ می‌شود. این روزنامه لزوماً یکی از روزنامه‌های کثیر الانتشار است که روزانه در کشور چاپ می‌شوند. نکته مهم اینجاست که تمام سهام‌داران از وجود این روزنامه مطلع هستند. 

یکی از راه‌های دیگر برای اطلاع یافتن از این تصمیم؛ فرمی است که برای سهام‌داران از طرف شرکت ارسال می‌شود. شرکت از سهام‌داران می‌خواهد برای استفاده از این حق، فرم مذکور را تکمیل کنند و سپس آن را دوباره برای شرکت ارسال نمایند. این فرم به‌اصطلاح گواهی حق تقدم گفته می‌شود.

در ادامه روش‌هایی را به شما معرفی می‌کنیم که بتوانید از این حق استفاده کنید.

روش‌های استفاده از حق تقدم در خریدوفروش سهام

توصیه می‌شود قبل از شروع سرمایه‌گذاری درباره آن اطلاعات کافی به دست آورید. در این راه مقاله نکات خریدوفروش سهام کمک سرشاری به شما می‌کند.

روش اول

مدت تایین شده برای هر برگ سهام چیزی در حدود 60 روز است. البته این میزان را می‌توان افزایش یا کاهش داد اما این شکل استاندارد است. اولین گام این است که برگ استفاده از حق تقدم سهام را تکمیل کنید.

در گام دوم باید هزینه را به حساب شرکت واریز کنید. این هزینه همان هزینه مقدار سهام اسمی است که می‌خواهید خریداری کنید. بنابراین توصیه می‌شود این کار را به سرعت انجام دهید. چرا که در صورت تعلل می‌توان سهام را به شخص دیگری انتقال داد.

حالا زمان دریافت سهام است. اما باید کمی صبر کنید. سهام اسمی شما تا زمانی که در اولین گام تایین شد به اتمام برسد به شما تعلق نخواهد گرفت. اما پس از آن زمان می‌توانید سهام خود را خریدوفروش کنید.

روش دوم

ممکن است در یک شرکت تصمیم به افزایش میزان سرمایه گرفته نشود. در این حالت شما بازهم می‌توانید از حق تقدم خود استفاده کنید. به این شکل که شما می‌توانید این حق تقدم را در بازار بورس به فروش برسانید. همانطور که سهام در بورس به فروش می‌رسد.

روش سوم

فرض کنید سهام‌دار یک شرکت هستید. اما دیگر سرمایه‌داران فراموش کرده‌اند به شما اطلاع دهند. در این حالت زمان موردنیاز برای استفاده از حق تقدم به پایان رسیده است. حال سؤال اینجاست که چطور می‌توان از این حق تقدم استفاده کرد؟ در این حالت شرکت اقدام به فروش سهام در بازار کرده است. در این حالت ما به التفاوت قیمت سهام اسمی و قیمت سهام بازاری به حساب شرکت واریز می‌شود. شما می‌توانید از این قیمت استفاده کرد.

حق تقدم سهام و افزایش سرمایه

چگونه از این سهام سود به دست آوریم؟

در واقع می‌توان گفت هیچ راهی وجود ندارد! البته نه اینکه بترسید و بگویید نمی‌توان از آن سود به دست آورد. منظور این است که راه قابل‌اطمینانی برای به دست آوردن سود در این راه وجود ندارد. تنها می‌توان با استفاده از معادلات و آزمون‌وخطا به این حد از تجربه رسید. حد تجربه‌ای که به شما می‌گوید حق تقدم سهام بخرید یا نه و یا اگر در بازار هستید؛ حق تقدم کدام شرکت را خریداری کنید.

افرادی که آنلاین خرید می‌کنند هم می‌توانند حق تقدم سهام داشته باشند؟

در تالار بورس ایران، میان کسی که سهام را به شکل حضوری و یا اینترنتی خریداری کرده است تفاوت چندانی وجود ندارد. در این مورد نیز به همین شکل است. افرادی که به شکل آنلاین سهام خریداری کرده‌اند نیز می‌توانند از این مزیت بهره مند شوند. البته راه برای آنها کمی خطرناک‌تر است.

شرکت با آنها نیز همانند یک سهامدار عادی رفتار می‌کند. از سهام‌داران آنلاین می‌خواهد مشخصات خود و نشانی‌شان را به شکل کامل ارسال کنند. این کار بهتر است از طریق ایمیل یا فکس باشد که شرکت بتواند به صحت اطلاعات اطمینان داشته باشد.

سهام‌داران آنلاین می‌دانند این حق در بخش پرتفوی سیستم شما اضافه می‌شود. بنابراین می‌توان آن را همانند سهام عادی معامله کرد. 

در بسیاری از موارد سهام قبل از تصمیم شرکت مبنی بر افزایش سرمایه، افزایش پیدا می‌کند. در این حالت بازهم ممکن است سهام شما تصاعد را تجربه کند. البته احتمال کاهش قیمت سهم بعد از افزایش سرمایه نیز وجود دارد. این مورد به المان‌های متفاوتی بستگی دارد. ازجمله این موارد می‌توان به جو بازار، جو سیاست و…. اشاره کرد. البته توجه کنید که اگر شرکت سود انباشته داشته باشد؛ احتمال افزایش قیمت سهام بعد از این تصمیم به طور چشمگیری افزایش پیدا می‌کند.

حق تقدم سهام یکی از المان‌های مهم در بازار بورس است. این المان می‌تواند باعث شود شما سود هنگفتی به دست آورید. درحالی‌که ممکن است اصلاً ضرری وجود نداشته باشد. این سود تا جایی است که می‌تواند چندین برابر سهام اصلی شما باشد. بنابراین بهتر است خوب درباره آن بخوانید. همچنین در این مقاله به روش‌های تبدیل این حق به سود نیز صحبت کردیم.